Elly en Rikkert

Sonnetten

Zelfbeschikking

22-06-2019

Wij leven in een tijd van zelfbeschikking
sinds iemand heeft geroepen ‘God is dood’.
Als dat zo is, had ik al ademnood
of was ik overleden aan verstikking.

Wie anders blaast zijn adem in mijn neus
en pompt het bloed bestendig door mijn aders,
wie maakt het zaad aan in de jonge vaders,
maakt moeders mooi? Is dat een vrije keus?

Jawel! Hier zijn wij onze eigen god,
met wetenschap en eigendunk getooid,
de deur van het mysterie in het slot,

de vuurplaats van het wonder dichtgegooid.
Zo zitten wij, verkleumd tot op het bot,
op onze tronen, eenzamer dan ooit.

De Hollandse leeuwin

14-06-2019

Ik ben -als man- in algemene zin
een uitgesproken liefhebber van vrouwen,
en nu vooral (ik zeg het in vertrouwen)
gegrepen door de Hollandse leeuwin.

Vandaar dit loflied op de voetbaldames:
die stellen zich tenminste niet zo aan
als al die mannen die zijn neergegaan,
halfdood en rijp voor ziekenhuisopnames.

Soms is het bijna pijnlijk te aanschouwen
hoe deze kerels voetbalmuurtjes bouwen,
dan houden zij hun handen heel precies

vlak voor hun kruis, uit angst voor balverlies.
Zo zijn de mannen: bang en onbehouwen.
De enigen met ballen zijn de vrouwen.

Veteranen

07-06-2019

Daar staan ze: rimpels uit een ver verleden,
blik op oneindig, denkend aan de tijd
dat zij - de dood voor ogen - langs het krijt
van deze kustlijn uit hun boten gleden.

De smaak van bloed en vuur raakt niemand kwijt,
de razernij, vergeefse smeekgebeden,
de makkers dood, verdwenen, moegestreden,
zij zien ze nog. Nee, geen verleden tijd.

Nog even en het is een eeuw geleden
dat wij door deze mannen zijn bevrijd.
Dan rimpelt alles weg, en van hun strijd

weet niemand meer een oorzaak of een reden.
Als oude mannen in hun kwetsbaarheid,
zo wankel en zo broos is onze vrede.

Europa

31-05-2019

Vanmorgen vroeg mijn kleinzoon: ‘Lieve opa,
ik zie geen bijen en geen vlinders meer,
wat doen we samen aan natuurbeheer
in al die mooie landen van Europa?’

Ik zei: ‘Helaas! Europa, jongeman,
is niet verenigd, maar verdeeld, op drift.
Er wordt gemierenneukt, gemuggenzift
en vliegen afgevangen waar het kan.

Dat alles heeft nadelige effecten,
gemuggenzift is slecht voor de insekten
en vliegen vangen helpt geen rooie duit.

Zo kachelt de bevolking achteruit
en hebben mens en dier dezelfde gekte:
zij brommen, en verdelen zich in sekten.’

Gehuild

24-05-2019

In wezen gaat het u geen donder aan,
maar stel dat u mij plotseling zou vragen
of ik nog heb gehuild in deze dagen,
dan zeg ik: ja, ik heb het pas gedaan.

Er was een dierbaar iemand overleden,
een onverwacht en tragisch ongeluk,
doordat hij door een monsterlijke truck
van aandachttrekkerij was overreden.

Zijn naam was Mededogen en Respect.
Daar ligt hij: plat en dood en uitgestrekt,
gesneuveld in het veld van loze kreten,

het stof waarmee discussies zijn vervuild.
Dus als u het per se van mij wilt weten:
ja, deze week heb ik nog wel gehuild.

Heldendaad

10-05-2019

Van oudsher is de mensenmaatschappij
op zoek naar rolmodellen, nieuwe helden,
geboren leiders die zich laten gelden
en die een voorbeeld zijn voor u en mij.

Die kanjers zijn al heel lang uit het zicht,
maar nu zijn er opeens een paar gevonden,
alsof ze door de hemel zijn gezonden:
er is een grootse heldendaad verricht!

Zij hebben, toen Mark Rutte hen ontving,
heldhaftig, met gevaar voor eigen leven,
geweigerd om de man een hand te geven.

Hun dapperheid verdient bewondering!
O toonbeeld van rechtschapenheid en deugd,
respect! U bent een voorbeeld voor de jeugd!

Een stem, een naam

03-05-2019

Wie geeft een stem aan wie voor altijd zwijgen,
van wie geen laatste woord vernomen is,
wier afscheidsbrief nooit aangekomen is,
die op hun laatste vraag geen antwoord krijgen?

Wie geeft een naam aan wie er naamloos bleef,
een mens onder de talloze vermisten
die ooit voor vrijheid vochten en niet wisten
welk lot hen ver van huis de dood in dreef?

Nu kijkt een man hun zonen in de ogen
en op dit ereveld, een stukje grond,
ontstaat een zwijgend, breekbaar nieuw verbond

en waar het ijzig stil was, onbewogen,
trilt nu de lucht, een naam klinkt in het rond
en duizend duiven komen aangevlogen.

Sea Watch 3

26-04-2019

Een reddingsboot met Nederlandse vlag
ligt werkloos in Zuid-Frankrijk aan de ketting.
En nauwelijks protesten of ontzetting
omdat de politiek problemen zag.

Nu krijgt zelfs de bemanning nog de schuld
dat vluchtelingen in de zee verdrinken.
Hoe diep kan onze overheid toch zinken,
van angst en schijnrechtvaardigheid vervuld?

Alsof de brandweer schuld heeft aan de brand,
of hulpverleners doen aan terrorisme.
Zo zet men hier de feiten naar zijn hand,

verdraait de waarheid. Toppunt van cynisme.
Zeg dan gewoon: we willen van u af,
we gunnen u een eerlijk zeemansgraf.

Zwarte gaten

19-04-2019

De tijd beweegt en kromt zich rond een gat,
zwart als de nacht. Of je de hel ziet branden,
waar niets ontsnapt. Het zweet staat in je handen
en alles breekt: een ster, een kerk, een stad.

Vernietiging, verwoesting, hemelvuur,
de afstand van miljoenen keer een lichtjaar.
De afgrond van het niets. God is onzichtbaar
en zelf ben je een speling der natuur.

Daar gaat je zelfgebouwde kathedraal,
de torenspits, verbinding met het hoge.
Een zwartgeblakerd gat, een bliksemstraal.

Je raakt verblind, de rook prikt in je ogen.
Oneindigheid. Je hersens zijn te klein.
Je zou voorgoed onbrandbaar willen zijn.

De koning en de nar

12-04-2019

Elk land heeft zo z’n koningen en narren:
de koning heerst, en waakzaam als een sfinx
buigt hij voorzichtig mee, naar rechts, naar links.
De nar kijkt toe bij al dat harrewarren

en houdt zijn spiegel lachend in het licht,
het licht dat hoge heren niet verdragen,
dat bliksemflitst met onverwachte vragen,
een dure grap: hun ogen vallen dicht.

Ooit werd zo’n potsenmaker rap onthoofd,
maar nu niet meer: hier zijn we vooruitstrevend,
begripvol, democratisch en wellevend.

Je doet maar, stomkop, waar je in gelooft.
Zo wordt de clown gedoogd, hij houdt zich staand.
Hoelang? Zolang hij zich geen koning waant.